zo kwam Van Gaal terug bij Ajax

• Sam Porskamp

  volgt Ajax namens NOS Sport

• Thierry Boon

  bij het WK darts in Londen

De haat-liefdeverhouding tussen Louis van Gaal en Ajax krijgt met zijn rol als adviseur van de raad van commissarissen (rvc) een nieuw hoofdstuk. Jeukende handen, een lunch met Sjaak Swart en de beoogde aanstelling van voetbalvrienden Michael van Praag en Leo van Wijk: zo vonden de voormalig succescoach en de Amsterdammers elkaar weer.

Het is 24 september als Van Gaal samen met zijn vrouw Truus een wijntje drinkt in de Champions Lounge in de Johan Cruijff Enviornment. Ze zijn uitgenodigd door ‘Mister Ajax’ Sjaak Swart om te lunchen en daarna samen naar Ajax-Feyenoord te kijken.

Ruim een uur voor de wedstrijd zijn de gasten web klaar met hun steak tartaar als Swart Ajax-iconen Rafael van der Vaart en Van Gaal naar voren roept om wat te zeggen tegen de aanwezige sponsoren en genodigden.

Van der Vaart spreekt aan Swarts linkerzijde de hoop op een goed resultaat uit, ondanks de sportieve en bestuurlijke malaise waarin Ajax zich momenteel bevindt. “Juist als niemand het verwacht”, is zijn theorie.

Van Gaal is minder optimistisch. De coach die grote successen kende in de jaren negentig met een jeugdig, maar zeer talentvol Ajax maakt zich zorgen. Over de ooit florerende jeugdopleiding. Over de afgelopen transferperiode onder leiding van Sven Mislintat.

En over het totaal onherkenbare spel van Ajax in het nog prille seizoen. “Alleen de supporters stemmen me momenteel gelukkig. Die blijven ondanks alles de spelers en coach steunen.”

Rafael van der Vaart zei na het etentje al dat “de handen van Van Gaal jeuken” om aan de slag te gaan bij Ajax.

Zijn naam gonst al een tijdje rond in Amsterdam als reddende engel van het geïmplodeerde Ajax. Maar de 72-jarige Van Gaal zelf twijfelt nog.

Niet alleen over zijn gezondheid – de oud-bondscoach heeft prostaatkanker en staat voortdurend onder behandeling – maar ook over het mes in de rug van Johan Cruijff en diens discipelen tijdens de ‘Fluwelen Revolutie’ in 2011.

Van Gaal werd destijds, zonder dat Cruijff daarvan op de hoogte was, naar voren geschoven als nieuwe algemeen directeur, maar daar werd by way of de voorzieningenrechter een stokje voor gestoken.

Toen Swart op de hoogte werd gesteld van de aanstelling van Van Gaal waren zijn veelzeggende woorden: “Van Gaal directeur? Ja, maar niet hier!”

Maar tijd heelt de wonden en, zo meent Swart, Ajax is op dit ogenblik heel zwak (“vooral door die Duitser Mislintat”), dus hij juicht het toe als iemand als Van Gaal iets voor de membership wil betekenen.

Swart is niet de enige. Vanuit de vereniging is er inmiddels ook steun voor een terugkeer van Van Gaal. Hoewel de voormalig succestrainer vanwege zijn dominante karakter niet bij alle leden even goed ligt, beseffen ook de criticasters dat hij de man is die Ajax uit dit diepe dal kan trekken.

Zijn gezondheid (en die van zijn vrouw Truus) staat voorop. Ook schetst Van Gaal dat Truus en hij meer in Portugal verblijven dan in Nederland. En dat is lastig met een functie binnen Ajax. Daarmee lijkt een terugkeer van de baan.

Op de achtergrond speelt er dan van alles in Amsterdam. De vereniging Ajax, met 73 procent grootaandeelhouder van de NV Ajax, wil al langere tijd meer ‘Ajax-dna’ binnen de membership. Aan de pas aangestelde bestuursraad, met onder meer oud-spelers Edo Ophof en Pim van Dord, de taak om daarvoor te zorgen.

Zo ongeveer het eerste wat Van Praag doet, is Van Gaal bellen. De twee veroverden midden jaren negentig met Ajax de wereld en hebben nog altijd goed contact. Ook Van Praag weet hoe broos de gezondheid van Van Gaal is.

Maar daar weet hij wat op: wat als Van Gaal vanonder de Portugese zon de membership in een adviserende rol gaat dienen?

Van Gaal hapt toe. “Ik stel graag mijn voetbalkennis in dienst van de rvc, zeker als straks Van Wijk en Van Praag benoemd zijn”, zegt hij dinsdag in het persbericht van Ajax, waarin zijn adviseurschap bekend wordt gemaakt. “Mijn leven speelt zich voor een groot deel af in Portugal en dat laat zich goed combineren met deze rol als externe adviseur.”

Externe adviseur. Het is een wat vage time period, maar binnen Ajax twijfelt niemand eraan wie de komende tijd aan de technische touwtjes gaat trekken. Met de komst van de zeventigers Van Gaal, Van Wijk en Van Praag is het Ajax-dna weer flink vertegenwoordigd in de membership. Een eerste stap naar bestuurlijke rust.

Toch klinkt er gemor bij een deel van de leden, zo blijkt uit navraag. Het drietal ‘redders’ is in hun ogen veel te oud en een ‘outdated boys community’. Ze worden gedoogd vanwege hun verdiensten voor de membership, maar meer ook niet.

Er is een roep om verjonging en verbazing over de gang van zaken: er gaan binnen de stroming verhalen dat ‘de coup’ allang bekokstoofd was door de zeventigers.

De ereleden, onder wie Van Praag en Van Wijk dus, hebben namelijk de huidige bestuursraad voorgedragen. En laat nou web die bestuursraad, onder aanvoering van Ernst Boekhorst, flinke druk hebben uitgeoefend op rvc-voorzitter Eringa om te vertrekken. Daarna was de weg vrij voor Van Praag en Van Wijk. Iets te toevallig, wordt er gefluisterd in Amsterdam, waar angst is voor meer vriendjespolitiek.

Het zal Van Gaal worst wezen. Voor hem is de cirkel weer rond. Hier bij Ajax ligt zijn hart. Een membership fascinerend, altijd aside.