Kunnen we de opwarming nog terugdraaien? En vier andere klimaatvragen van lezers | Binnenland
lezersvragenHet Nederlands klimaat verandert: de winters worden natter en de zomers droger en heter. Zo blijkt uit de nieuwe klimaatscenario’s van het KNMI. Vragen van lezers over het weer van de toekomst en antwoorden van klimaatredacteur Edwin Timmer.
Minder vorstdagen en vaker 40 graden: kunnen we die opwarming nog terugdraaien?
Daar zijn we als Nederland – en Europa – druk mee bezig. Het hele land gaat op de schop om onze CO2-uitstoot te verminderen. Opwekking van elektriciteit doen we met steeds minder fossiele brandstoffen. Het wagenpark maakt een transitie naar elektrisch en ook huizen worden energiezuiniger. Onze uitstoot per inwoner is inmiddels lager dan in de jaren 70. Dat stopt klimaatverandering niet, maar het blijft mogelijk wel binnen de perken.
Na een publicatie in maart van het VN-klimaatpanel IPCC stelde onderzoeker Detlef van Vuuren: ,,Als de wereld doet wat ze belooft, dan zou de opwarming aan het eind van deze eeuw web boven de 2 graden uitkomen.” Beloftes bieden natuurlijk geen zekerheid. Maar als de toezeggingen van web zero worden gehaald in Europa (2050), China (2060) en India (2070), dan is de wens uit het Akkoord van Parijs bijna binnen handbereik.
Er staan twee nieuwe kerncentrales gepland bij Borssele. Is dat wel verstandig met de zeespiegelstijging?
Kerncentrales hebben koelwater nodig. Daarom is een plek naast de Westerschelde een logische locatie. Kernenergie levert bovendien een stabiele stroomproductie naast de fluctuerende opwek door windparken en zonnepanelen. De huidige kerncentrale van Borssele is bestand tegen een aardbeving van 5.2 op de Schaal van Richter. Ze kan ook een overstroming tot 9,8 meter boven NAP doorstaan. Dieselgeneratoren houden het koelproces van de reactor dan in gang. De zeespiegelstijging tot 2100 verandert daar niets aan. In het lage uitstootscenario van het KNMI bedraagt de stijging tussen de 26 en 73 centimeter. Bij hoge uitstoot tussen 59 tot 124 centimeter. Dat hoeft geen probleem te zijn voor de Nederlandse kustverdediging.
Krijgen we meer overlast van muggen die ziektes kunnen verspreiden?
Biologen zijn juist bezorgd over de afname van insecten, niet over een toename. Maar sommige planten en dieren vertoeven mede dankzij de opwarming makkelijker in Nederland. Zoals de tijgerspin of de Aziatische hoornaar. En dan is er de Aziatische tijgermug die sinds 2005 opduikt. Deze mug kan ziekten als dengue en chikungunya bij zich dragen. Curacao werd in 2014 getroffen door chikungunya.
Toch betekent een nieuwe muggensoort niet per sé meer zieke mensen. Dat ligt aan meer factoren, zoals welvaart en de staat van de gezondheidszorg. Malaria is het beste voorbeeld. Sinds 1900 steeg de gemiddelde temperatuur. Maar het aantal malariagebieden en -gevallen in de wereld kromp in diezelfde periode aanzienlijk. Klamboes hebben impact.
Wat zijn de gevolgen van minder sneeuw in de Alpen voor Nederland?
Minder sneeuw in de Alpen is niet alleen vervelend voor ski-fanaten. Het gaat ook om smeltende gletsjers. De Rijn bestaat uit smeltwater en de neerslag die in het stroomgebied valt. Onderzoekers bij de Wageningen Universiteit verwachten dat de helft van de gletsjers in de Alpen kunnen zijn verdwenen in 2100. Dat smeltwater is belangrijk, need het stroomt deze kant op juist wanneer boeren en tuinders in de lente en zomer ons voedsel produceren. Daarnaast gebruiken we de rivieren voor drinkwater en scheepvaart. Als er op langere termijn vrijwel geen gletsjers meer zouden zijn, en amper smeltwater, dan kan de Rijn veranderen in een regenrivier. Die kan ook droogvallen. Iedereen begrijpt hoe precair die situatie zou zijn.
Moet klimaatnieuws altijd zo alarmistisch?
Veel lezers blijken moe van klimaatdoem. Nou is klimaatverandering geen klein bier. De consequenties zijn er en kunnen veel groter worden. Het KNMI koos twee paden (voor hoge en lage uitstoot) om voor te spiegelen hoe deze eeuw eruit kan zien. Er is kritiek omdat het KNMI zich voor het hoge uitstootscenario baseert op een pad waarvan wetenschappers allang weten: dat gaat niet gebeuren. Dit zogenoemde RCP8.5 mannequin gaat uit van tien keer zo veel kolengebruik als nu, veel snellere bevolkingsgroei en mondiaal nul windparken of zonnepanelen. Alleen in die – niet realistische – situatie krijg je excessive uitkomsten zoals ‘jaarlijks 40 graden in 2100’. Anderzijds, het lage uitstootscenario lijkt voorlopig ook te optimistisch. Is zoveel klimaatalarmisme dan nodig? Zeg het maar.
Dit artikel is gemaakt naar aanleiding van reacties van lezers. Volgende week verschijnt een nieuwe oproep Lezersvragen. Dan kun je je vraag insturen by way of advert.nl/lezersvragen.
Free of charge onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.
