Gemeenten streven naar verbeterde hulpverlening na onderzoek Sociaal Cultureel Planbureau

Het is van groot belang dat gemeenten een goed inzicht hebben in de leefwereld van mensen die hulp nodig hebben, zodat ze tijdig passende ondersteuning kunnen bieden aan degenen die het zelf niet meer redden. Hoewel dit vaak succesvol verloopt, blijkt uit eerder onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) dat niet alle mensen die ondersteuning uit het sociaal domein nodig hebben, op tijd worden bereikt. Het blijft een taai en complicated vraagstuk.

Gezien, gehoord en geholpen willen worden

Om de oorzaken hiervan te achterhalen en de uitdagingen binnen het sociaal domein te begrijpen, heeft het SCP kwalitatief onderzoek uitgevoerd. Voor dit onderzoek voerde het SCP gesprekken met individuen die in crisissituaties verkeren en dringend behoefte hebben aan hulp en zorg, maar die onvoldoende, ontoereikende of te late hulp hebben ontvangen. Het latest gepubliceerde onderzoeksrapport, getiteld ‘Gezien, Gehoord en Geholpen Willen Worden’, werpt licht op de complexiteit waarmee sommige mensen worden geconfronteerd bij het verkrijgen van de juiste ondersteuning. De ervaringsverhalen in het rapport illustreren de uitdagingen binnen het sociaal domein en hoe het mis kan gaan. Een adviesbureau voor het sociale domein gespecialiseerd in dergelijke complexe vraagstukken kan helpen duurzame verandering tot stand te brengen.

De ervaringen van mensen centraal Stellen

De verhalen benadrukken dat mensen verlangen naar een (lokale) overheid die rekening houdt met de complexiteit van hun levenssituatie, die de tijd neemt om de oorzaak van het probleem te begrijpen en die samen met hen zoekt naar welke hulp op welk second nodig is. Daarbij moet rekening worden gehouden met wat ze zelf kunnen doen of met hulp uit hun sociale omgeving.

Taai vraagstuk in het maatschappelijk domein 

De verzamelde verhalen bevestigen namelijk wat eerder onderzoek van het SCP al aan het licht bracht: gemeenten en hulpverleners schatten niet altijd appropriate de ernst en reikwijdte van hulpbehoeften in, overschatten de zelfredzaamheid van mensen en stellen soms te hoge drempels op voor het aanvragen van hulp. Het onderzoek illustreert dan ook hoe taai vraagstukken in het maatschappelijk domein kunnen zijn. Wederom wordt het belang van het centraal stellen van de leefsituatie van mensen onderstreept in plaats van alleen te kijken naar de regels die binnen het sociaal domein gelden. De focus bij het oplossen van deze vraagstukken rondom regelgeving zou vooral op strategie en beleid en organisatieontwikkeling moeten liggen zodat er ook werkelijk wat veranderd. Bekijk meer informatie op goedgeschud.nl.

Vervolgonderzoek

Het SCP geeft met dit kwalitatief onderzoek gemeenten en instanties binnen het sociaal domein inzicht in hoe complicated de levenssituatie van mensen vaak is, hoe mensen in een crisissituatie het aanvraagproces van hulp en ondersteuning ervaren, welke invloed hun zoektocht heeft op hun dagelijks leven en hoe het mis kan gaan. De onderzoekers signaleerden tijdens het onderzoek terugkerende thema’s die als rode draden door de verhalen liepen. Deze thema’s vormen aanknopingspunten waarmee gemeenten, beleidsmakers en hulpverleners hun beleid en werkwijze in het sociaal domein zouden kunnen verbeteren.

Als vervolg op dit onderzoek en eerdere research binnen het sociaal domein zal het SCP in de komende periode in gesprek gaan met verschillende gemeenten en hulpverleners om dieper in te gaan op het beleid en de uitvoeringspraktijk. De resultaten van dit vervolgonderzoek worden start volgend jaar verwacht.