Is een studie kiezen nu moeilijker? ‘Vroeger was het gebruikelijker om richting te kiezen van je ouders’ | Binnenland

Xandra Koops is in dubbel opzicht ervaringsdeskundige: ze is studiekeuzecoach (Inspiratiemotor) en moeder van twee kinderen die met studiekeuze te maken hebben: zoon Loeka (18, havo 5) en dochter Nikki (16, mbo-fotografie, tweedejaarsstudent).

Nikki: ,,Na 3 havo ben ik overgestapt naar mbo fotografie. Veel mensen weten niet dat je na 3 havo naar het mbo kunt, maar voor mij was het finest een logische stap: ik vond de havo saai en veel te theoretisch en ik houd heel erg van fotograferen. Mijn oma was fotograaf, dus ik wist er al het nodige van. Deze opleiding previous veel beter bij mij. Ik zit nu in het tweede jaar, het is heel praktisch en we werken beroepsgericht in modules. Ik ben nu bijvoorbeeld bezig om een eigen expositie te maken.’’

Xandra: ,,Nogal wat mensen vinden het raar als je zoals Nikki van de havo overstapt naar het mbo. Dan krijg ik als moeder reacties als: dat jij het goed vindt dat je dochter zoiets doet! Maar ik vind het juist goed als je iets met volle overtuiging kiest. Nikki heeft zich in het afgelopen jaar ontzettend ontwikkeld, is veel zelfstandiger geworden. Dat had ze niet bereikt als ze op de havo was gebleven.’

Loeka: ,,Ik houd mijn profielwerkstuk over mentale problemen bij jongeren. Het zal per persoon erg verschillen, maar ik denk dat de druk op jongeren over het algemeen te hoog is. Uit cijfers blijkt dat 14 procent van de jongeren wel eens suïcide heeft overwogen. Dat vind ik een idioot hoog share!’’

Xandra: ,,Ik zie in mijn praktijk de laatste jaren veel meer studiekiezers met mentale problemen. Corona – het ontbreken van sociale contacten – heeft zeker niet geholpen, en ook het feit dat studeren heel duur is, helpt niet mee. Helaas los je dit soort problemen niet zomaar op.’’

Xandra: ,,Ik denk dat het vroeger veel gebruikelijker was om de richting te kiezen van het beroep van een van je ouders. Bovendien waren opleidingen vroeger minder specialistisch, dus je koos voor ‘techniek’ of ‘economie’. In die sectoren zijn nu talloze specialismen, die soms ook niet goed met elkaar te vergelijken zijn omdat het ene opleidingsinstituut er een andere invulling aan geeft dan het andere.’’

Xandra: ,,Er is veel uitval, dat is zeker. Er zijn ook kinderen die geen stap verzetten zonder hun vader of moeder, daar phrase je niet sterker of zelfstandig van. Als je kinderen leert om zelfstandig problemen op te lossen, zullen ze ook beter bestand zijn tegen tegenslag. En in iedere studie heb je te maken met tegenslag.’’

Loeka: ,,Bij mijn profielwerkstuk over mentale problemen heb ik het nog niet over oplossingen. Maar het feit dat ouders vaak alles van hun kinderen weten – ze kunnen bijvoorbeeld alle cijfers zien op Magister – lijkt me niet gezond.’’

Loeka: ,,Daar ben ik het niet mee eens. Bij studievoorlichting gaat het vaak om reclame. Zo van: kom naar ons toe, need wij zijn zo goed. Terwijl het volgens mij beter is om inhoudelijk te vertellen wat je tijdens een opleiding leert.’’

Xandra: ,,Ik denk dat sommige scholen het goed doen, dat ze serieus aandacht besteden aan LOB, Loopbaanoriëntatie. Maar het feit dat ik bij onderwijsbeurzen fungeer als studiekeuzecoach en dat mijn workshops steevast bomvol zitten met leerlingen die nog geen idee hebben wat ze willen gaan doen, geeft aan dat veel scholen steken laten vallen.’’

Nikki: ,,Ik heb me bij mijn studiekeuze niet laten leiden door geld, al heb ik er wel even over nagedacht. Als je begin met een eigen bedrijf, weet je nog niet hoeveel geld je gaat verdienen.’’

Loeka: ,,Ik ga komend schooljaar de hbo-opleiding biomedisch adviseur doen. Als je die opleiding hebt afgerond, ga je finest goed verdienen, daar heb ik wel naar gekeken. Maar veruit het belangrijkste is dat het me een heel interessante opleiding lijkt. Bovendien kun je er veel kanten mee op.’’

Xandra: ,,Over het algemeen kun je zeggen dat studenten die economisch georiënteerd zijn, ook meer bezig zijn met geld en verdiensten na hun opleiding. Daar is niks mis mee. Maar de meeste jongeren die ik tref zijn niet erg bezig met ‘veel geld verdienen’ of de nieuwste Tesla. En natuurlijk is het vooral belangrijk dat je een studie kiest waar je blij van wordt.’’

Vroeger was alles beter: waarom denken we dat? (video):